Dit zou bijna achthonderd medewerkers hun baan kosten. In ondersteunende diensten staan ook nog eens honderd banen op het spel. Ook bij toeleveranciers verdwijnen nog eens honderden banen. Volgens Commissaris van de Koningin Jacques Tichelaar worden de betrokken burgemeesters vanmiddag door de staatssecretaris geïnformeerd over de gevolgen. De verwachting is dat het personeel rond half vijf geïnformeerd wordt.

De brief is ook ondertekend door bestuurders van omringende gemeenten. Teeven maakt de komende weken bekend welke gevangenissen worden getroffen door rijksbezuinigingen.

Dat schrijft oud-directeur van Penitentiaire Inrichting Vught Paul Koehorst.     Als de rekenmeesters in Den Haag denken dat de plannen op langere termijn de Dienst Justitiële Inrichtingen goedkoper zullen maken, voorspel ik dat dat een misrekening zal zijn De minister van Veiligheid en Justitie komt deze maand met het plan een groot aantal (21) Penitentiaire Inrichtingen (PI's) te sluiten. Daarmee stevent hij af op een groot debacle.Het is zeer onverstandig om een groot deel van de kostbare en zorgvuldig doordachte detentiecapaciteit, die met veel geld en expertise gedurende twintig jaar is opgebouwd, met één pennenstreek te sluiten. Dat is onverantwoorde kapitaalvernietiging. Herstel hiervan in een latere fase, als de vraag naar detentiecapaciteit onvermijdelijk weer toeneemt, zal een veelvoud kosten van de 200 miljoen die het nu aan besparingen moet opleveren.Extra cellenEind jaren '80 is er een groot tekort aan celcapaciteit. De toenmalige minister Korthals Altes komt met nieuwe PI's in Rotterdam, Lelystad, Sittard en Hoogeveen en met noodcapaciteit voor arrestanten ('lopende vonnissen': veroordeelden van wie het vonnis niet geëxecuteerd wordt en die dus vrij rondlopen) in de PI van Vught.In de jaren '90 komen minister Ernst Hirsch Ballin en staatssecretaris Aad Kosto met 4.500 extra cellen, onder andere in Zoetermeer, Dordrecht, Nieuwegein, Alphen en Almere. Kwalitatief zeer goede gebouwen en cellen. Daarna is de capaciteit voor vreemdelingenbewaring aangepakt met (te) snelle bouw (denk aan de ramp in het detentiecentrum van Schiphol in 2005).Nu de politie is gereorganiseerd, met als doel meer veiligheid, waaronder het bestrijden van de misdaad en het oppakken van criminelen, zullen er eerder meer dan minder cellen nodig zijn. Ook de versterking van de rechterlijke macht zal leiden tot meer vonnissen. Gaan we nu het gevangeniswezen inkrimpen, dan begrijpt een kind wat er gebeurt: de penitentiaire inrichtingen raken overvol en verdachten van ernstige misdrijven kunnen niet worden ingesloten. De geschiedenis zal zich herhalen. Denk aan de maatschappelijke ophef in de jaren '80 over een verdachte van verkrachting die gewoon kon blijven rondlopen.Wakker gewordenBovendien ligt er ook nu een grote berg openstaande vonnissen (circa 16.000!) waar niets mee gebeurt. Dat kan niet in een rechtsstaat. Hoewel dit maar weinig menskracht kost, gaat de politie niet over tot aanhoudingen. De Dienst Vervoer en Ondersteuning van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) heeft capaciteit genoeg om de politie te assisteren en de arrestanten direct af te voeren naar een centraal punt. Het Openbaar Ministerie had hierover zonder veel moeite afspraken kunnen maken met de politie.Pas nu is men wakker geworden in Den Haag. In een brief aan de Tweede Kamer van 25 februari laat men weten dat er speciale politieteams komen om 'voortvluchtige/onvindbare' veroordeelden te arresteren. Met deze termen wordt de zaak wat overdreven, wellicht om te verhullen dat er de laatste jaren te weinig aan gedaan is.De minister wil ter compensatie van de sluiting van 21 PI's één of meerdere zeer grote penitentiaire complexen realiseren. Deze 'compensatie' zal niet toereikend zijn. En wie draait er op voor de kosten daarvan, die op korte termijn hoog zullen zijn? De Rijksgebouwendienst (Rgd)?Problemen bestuurbaarheidEn wat te denken van de wegvloeiende expertise van het personeel van het gevangeniswezen: medewerkers van PI's die in het oosten en noorden van het land worden gesloten, gaan echt niet verhuizen naar de Randstad waar de meeste capaciteit gepland is. Als de rekenmeesters in Den Haag denken dat de plannen op langere termijn de Dienst Justitiële Inrichtingen goedkoper zullen maken, voorspel ik dat dat een misrekening zal zijn.Ook zullen problemen ontstaan met de bestuurbaarheid en beheersbaarheid van zeer grote penitentiaire complexen. De directie staat daar op veel te grote afstand van de werkvloer, kent haar personeel niet, laat staan de gedetineerden, wat toch een must is in een omgeving vol spanning die een penitentiaire inrichting nu eenmaal is.Hoe moeten minister Opstelten en staatssecretaris Teeven de 200 miljoen bezuinigingen dan wel halen? Op het hoofdkantoor van de Dienst Justitiële Inrichtingen in Den Haag werken veel te veel mensen. Daar kan behoorlijk op bezuinigd worden. De directie gevangeniswezen bestond vroeger uit acht functionarissen met een paar secretaresses, nu veel meer. Daarnaast heeft DJI een beleidsafdeling van tweehonderd medewerkers die elkaar allemaal bezighouden en werk genereren. Ook kan fors worden bezuinigd op het inhuren van externe adviseurs.In de inrichtingen kan behoorlijk bezuinigd worden op de personeelsinzet door het strak hanteren van postenbezettingen en het vermijden van 'loze reserve-uren': personeel dat overtallig op de ene afdeling aanwezig is terwijl op een andere afdeling door onderbezetting overuren gemaakt moeten worden.PrikkelZinloze individuele programma's voor gedetineerden die maar kort verblijven, kunnen worden afgeschaft. Geef de huidige vestigingsdirecteuren meer ruimte, zoals de vroegere algemeen directeuren die hadden, opdat de creativiteit toeneemt om (bezuinigings-)opdrachten met hun personeel te realiseren. Aldus komt er ook weer een prikkel om met collega-inrichtingen te concurreren, financieel en kwalitatief. Dus: decentraliseren met een goede inspectie.België heeft een groot capaciteits-tekort. Een of meerdere inrichtingen dicht bij de grens, in Breda, Roermond, Sittard en Maastricht kunnen tijdelijk verhuurd worden. Binnen vijf jaar hebben wij ze weer nodig.Onderzocht moet worden of het innen van geldboetes niet goedkoper en gemakkelijker kan door de Belastingdienst dan door het Centraal Justitieel Incasso Bureau.En laat ten slotte de DJI de banden met de Rijksgebouwendienst doorsnijden. Deze dienst is niet alleen traag, maar vooral veel te duur. Voor de meeste projecten huurt zij ook nog eens externe bureaus in, die bepaald niet goedkoop zijn. Hier kunnen tientallen miljoenen bezuinigd worden.Paul Koehorst is oud-directeur PI Vught en ex-voorzitter van de ereniging gevangenisdirecteuren (VDPI).